- Archiwum

Badanie czasu przebiegu paczek pocztowych

W związku z wejściem w życie przepisów ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz.U. z 2012 r. poz. 1529), która w art. 52 ust. 3 umożliwia przeprowadzenie badania czasu przebiegu przesyłek pocztowych przez operatora wyznaczonego w oparciu o dane z informatycznego systemu śledzenia przesyłek pocztowych stosowanego przez tego operatora, w roku 2013 przeprowadzony został pilotaż takiego badania. Badanie dotyczyło tylko paczek pocztowych, ponieważ w przypadku listów badania dotyczą listów nierejestrowanych, których system śledzenia nie obejmuje. Badanie zrealizowane zostało przez Pocztę Polską S.A. natomiast weryfikację prawidłowości realizacji tego badania prowadził Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy.

Celem podjętego pilotażu było wskazanie korzyści i zagrożeń, jakie wiązałyby się ze zmianą metody prowadzenia badania czasu przebiegu paczek pocztowych, tj. z przejściem od metody badania z udziałem respondentów i wykorzystaniem przesyłek testowych przez podmiot wyspecjalizowany w prowadzeniu badań rynkowych (taki sposób badania czasu przebiegu paczek pocztowych był dotychczas stosowany przez Urząd Komunikacji Elektronicznej) do metody badania polegającej na wykorzystaniu informatycznego systemu śledzenia przesyłek pocztowych (ZST), który jest stosowany przez operatora wyznaczonego.

Po przeprowadzonym pilotażu stwierdzono, że korzyści wynikające z prowadzenia badania czasu przebiegu paczek pocztowych uzyskanego zakresie usług powszechnych w obrocie krajowym przez operatora wyznaczonego, przy wykorzystaniu informatycznego systemu śledzenia przesyłek pocztowych (ZST) stosowanego przez tego operatora, są znaczące. Polegają one na objęciu badaniem całego wolumenu paczek pocztowych i tym samym wysokiej dokładności badania, pełnej zgodności próby testowej z charakterystyką ruchu rzeczywistego oraz niższym koszcie prowadzenia badania. Jednocześnie nie zaobserwowano znaczących elementów niekorzystnych zastosowanej metody badania. Ponadto oceniono, że zagrożenia dla systemu pomiarowego wynikające ze zmiany metodyki badania nie są praktycznie większe niż przy realizacji badania metodą nadawania testowych paczek pocztowych.

Badanie przy wykorzystaniu systemu ZST w porównaniu do badania z wykorzystaniem przesyłek testowych wykazało zbliżone wyniki w przypadku paczek pocztowych ekonomicznych i znacząco lepsze wyniki dla paczek pocztowych priorytetowych. W dużej mierze wynika to z faktu, że paczki pocztowe nadane po godzinie 15-tej są w obliczeniach czasu przebiegu traktowane jak nadane następnego dnia, choć część z nich jest transportowana do Węzłów Ekspedycyjno-Rozdzielczych wraz z paczkami pocztowymi nadanymi przed godziną 15. Drugim powodem jest lepsze odwzorowanie ruchu pocztowego w dużych aglomeracjach miejskich, gdzie znaczna część paczek pocztowych jest doręczana w godzinach popołudniowych i wieczornych. Ponadto jak już wskazano powyżej badanie przy wykorzystaniu ZST realizowane było na całej populacji paczek pocztowych i dokładność pomiaru jest znacznie wyższa.

Porównanie wyników testowego badania czasu przebiegu paczek pocztowych z wynikami uzyskanymi przez operatora wyznaczonego z badania czasu przebiegu paczek pocztowych przy wykorzystaniu ZST przedstawiono w poniższej tabeli:

* "D" oznacza dzień zawarcia umowy o świadczenie usługi pocztowej, "n" oznacza liczbę dni, które upłynęły od dnia nadania do dnia doręczenia przesyłki pocztowej (przy czym do terminów nie wlicza się dni ustawowo wolnych od pracy oraz sobót).
**Udział liczby przesyłek pocztowych doręczonych w określonym terminie liczonym od dnia nadania do dnia doręczenia (liczba przesyłek pocztowych doręczonych w określonym terminie i w terminach go poprzedzających) do ogólnej liczby nadanych przesyłek pocztowych, wyrażony w procentach.

Zgodnie z art. 52 ust. 5 ustawy Prawo pocztowe prawidłowość realizacji badania oraz jego wyniki zostały zweryfikowane przez podmiot wyspecjalizowany, nieposiadający powiązań własnościowych lub kontrolnych z operatorem wyznaczonym tj. przez Instytut Łączności – Państwowy Instytut Badawczy.

We wnioskach z przeprowadzonej weryfikacji badania pilotażowego stwierdzono m.in.: „Badanie czasu przebiegu paczek pocztowych prowadzone z wykorzystaniem systemu ZST zapewnia znacznie większą dokładność pomiarów niż w Badaniu realizowanym z wykorzystaniem testowych paczek pocztowych. Badaniem objęte są wszystkie paczki, dla których zarejestrowane zostało doręczenie, próba doręczenia lub udostępnienia paczki do odbioru. Nie występuje więc błąd wynikający z wielkości próby testowej. W Badaniu przy wykorzystaniu ZST nie występują problemy z odzwierciedleniem charakterystyki ruchu rzeczywistego. Badanie obrazuje jakość usług odczuwalną przez typowego użytkownika,, który może nadawać paczki o dowolnej porze dnia, (w badaniach realizowanych metodą testowych paczek pocztowych, paczki pocztowe priorytetowe nadawano przed godzina graniczną). Uwzględnia również wszelkie zjawiska i anomalie wpływające na zmiany w charakterystyce ruchu pocztowego i na wyniki badania (np. okresy świąteczne, okres wakacyjny, doręczanie w godzinach wieczornych w aglomeracjach itp.). System umożliwia sporządzenie rocznych raportów z  czasu przebiegu paczek pocztowych w sposób prawidłowy. W trakcie Weryfikacji wnikliwie analizowano przypadki wątpliwych zapisów przebiegu paczek pocztowych. Stwierdzona liczba takich przypadków jest niewielka i ich wpływ na raportowane wyniki jest minimalny (szacuje się, że możliwe jest pogorszenie wskaźnika doręczeń na czas nie przekraczające 0,1%). Realizacja Badania czasu przebiegu paczek pocztowych prowadzona z wykorzystaniem systemu ZST jest optymalnym rozwiązaniem oceny jakości usług powszechnych w obrocie krajowym, w zakresie doręczania paczek pocztowych przez operatora wyznaczonego. Jest także metodą preferowaną przez dokumenty normalizacyjne i wskazaną  w ustawie z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz.U. z 2012 r. poz. 1529). Otrzymane przez operatora wyznaczonego roczne wyniki wskaźników czasu przebiegu paczek pocztowych mogą podlegać publikacji przez UKE.”

Biorąc pod uwagę przedstawione powyżej korzyści wynikające ze zmiany metody prowadzenia badania czasu przebiegu paczek pocztowych Prezes UKE podjął decyzję, iż od roku 2014 badanie czasu przebiegu paczek pocztowych w zakresie usług powszechnych w obrocie krajowym będzie przeprowadzane przez operatora wyznaczonego przy wykorzystaniu informatycznego systemu śledzenia przesyłek pocztowych (ZST) stosowanego przez tego operatora.

Metryka ze strony archiwalnej