- Archiwum

Kontrola agencji pocztowych

Wyniki kontroli funkcjonowania agencji pocztowych Poczty Polskiej na terenie kraju.

Państwowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej „Poczta Polska” wykonując swoją działalność na terenie kraju korzysta z własnej rozległej sieci, której podstawowym elementem są placówki pocztowe (8393 wg danych ze stycznia 2007 roku). Od kilku lat przedsiębiorstwo dąży do obniżania kosztów funkcjonowania tej sieci przekształcając swoje placówki w agencje pocztowe, które w rozumieniu z art. 3 pkt 14 ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz. U. Nr 130, poz. 1188 z późn. zm.) są placówkami operatora.

Przeprowadzona przez UKE kontrola funkcjonowania 160 wybranych agencji pocztowych (55 miejskich, 105 wiejskich) miała na celu stwierdzenie: 1) czy funkcjonujące na terenie Polski agencje pocztowe spełniają funkcje placówek pocztowych w zakresie świadczonych usług powszechnych, 2) czy spełnione są minimalne wymagania w zakresie jakości powszechnych usług pocztowych dotyczących liczby i sposobu rozmieszczenia placówek pocztowych oraz standardy dostępności do usług powszechnych określone w § 44 i § 45 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 9 stycznia 2004 r. w sprawie warunków wykonywania powszechnych usług pocztowych (Dz. U. Nr 5, poz. 34 z późn. zm.).

Przeprowadzone badanie wykazało, że:

• wszystkie skontrolowane agencje pocztowe wykonują podstawowe usługi nadawcze (listy zwykłe i polecone) i większość wykonuje też usługi listu z zadeklarowaną wartością, paczki zwykłej oraz przyjmuje od nadawcy do realizacji przekazy pocztowe (jednak stosunkowo wiele agencji zarówno zlokalizowanych na terenach wiejskich jak i miejskich nie realizuje usługi nadawania przekazów pocztowych),
• średnio agencje pocztowe otwarte są ok. 29 godzin w tygodniu, przy czym czas otwarcia jest zdecydowanie dłuższy na obszarach miejskich (ok. 37 godzin podczas gdy na obszarach wiejskich czas ten jest o ponad 10 godzin krótszy),
• wszystkie skontrolowane jednostki spełniają wymóg określony w § 45 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków wykonywania powszechnych usług pocztowych, tzn. są czynne we wszystkie dni robocze, co najmniej 5 dni w tygodniu (przy czym prawie wszystkie agencje wiejskie funkcjonują wyłącznie w tym minimalnym dozwolonym zakresie dni).

Biorąc pod uwagę, że: 1) Poczta Polska stale zwiększa udział agencji pocztowych w ogólnej liczbie placówek (z 25,4% w 2002 roku do 33,4% na początku roku 2007), 2) wyniki kontroli wskazują, iż agencje pocztowe nie świadczą pełnego zakresu usług powszechnych, to zachodzi wątpliwość, czy z punktu widzenia konsumentów taka forma funkcjonowania placówek pocztowych stanowi właściwe uzupełnienie sieci Poczty Polskiej. Sukcesywna zamiana placówek pocztowych na agencje, będące tańszą i prawnie dopuszczalną formą funkcjonowania placówek Poczty Polskiej, może bowiem przyczynić się do znacznego ograniczenia dostępności do usług pocztowych (w tym usług powszechnych).

Z drugiej strony trzeba mieć na uwadze, że wiele placówek na terenach wiejskich przynosi straty, a Poczta Polska jest zobowiązana do prowadzenia działalności na podstawie własnych planów, zgodnie z zasadą racjonalizacji kosztów i efektywności ekonomicznej (art. 12 ustawy z dnia 30 lipca 1997 r. o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej „Poczta Polska” (Dz. U. Nr 106, poz. 675 z późn. zm.). Przekształcanie nierentownych placówek w agencje pocztowe jest więc często jedynym sposobem zapewnienia wymaganej przepisami dostępności do usług przy jednoczesnym uwzględnieniu w/w zasady.

Powstaje jednocześnie pytanie, czy systematycznie zwiększający się udział agencji w ogólnej liczbie placówek pocztowych, która pozostaje praktycznie na niezmienionym poziomie od kilku lat (ok. 8.300), nie powinien przyczynić się do obniżenia kosztów osobowych oraz kosztów utrzymania sieci operatora publicznego. Takiego zjawiska nie zaobserwowano (od kilku lat liczba etatowych pracowników Poczty Polskiej pozostaje bowiem na niezmienionym poziomie ok. 100.000), w związku z czym można domniemywać, że zamiana formy funkcjonowania placówki nie przynosi efektu, który jest uzasadnieniem tego typu zmian.

Tym samym organ regulacyjny zauważa konieczność przeprowadzenia przez operatora publicznego szczegółowej analizy ekonomicznej dotyczącej korzyści wynikających ze zlecania prowadzenia sieci placówek agentom pocztowym. Jeżeli wyniki takowej analizy nie wykazałyby rzeczywistych oszczędności Prezes UKE nie widzi uzasadnienia do ograniczania konsumentom zakresu usług powszechnych lub też możliwości dostępu do tych usług.

Metryka ze strony archiwalnej