- Archiwum

Zakłócenia spowodowane przez sieci PLC

Stanowisko Prezesa UKE w sprawie stosowania urządzeń łączności elektronicznej wykorzystujące linie energetyczne.

W oparciu o otrzymane opinie dotyczące możliwości wykorzystywania systemu PLC na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz po analizie dostępnej dokumentacji technicznej, powołując się na Zalecenie Komisji z dnia 6 kwietnia 2005 r. w sprawie szerokopasmowej łączności elektronicznej wykorzystującej linie energetyczne (2005/292/WE zwane dalej Zaleceniem), Urząd Komunikacji Elektronicznej przygotował następujące stanowisko dotyczące możliwości stosowania  urządzeń łączności elektronicznej wykorzystujące linie energetyczne.

Zgodnie z motywem (2) Zalecenia, krajowi regulatorzy powinni usuwać wszelkie nieuzasadnione  bariery prawne, w szczególności odnoszące się do placówek użyteczności publicznej, stanowiące przeszkodę dla wprowadzania i eksploatacji sieci łączności elektronicznej PLC.

Motyw (4) zalecenia  definiuje, że „Sieci PLC to sieci kablowe i jako takie są to sieci przekazu kierowanego. Nie wykorzystują one częstotliwości radiowych do przekazu w rozumieniu załącznika B do dyrektywy o zezwoleniach ani decyzji 676/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r.".

Jednocześnie zgodnie z motywem (5) „Systemy PLC wchodzą w zakres dyrektywy w sprawie kompatybilności elektromagnetycznej (dyrektywy EMC). Termin „aparat" określony w dyrektywie EMC oznacza wszystkie elektryczne i elektroniczne urządzenia wraz ze sprzętem i instalacjami, które zawierają elektryczne i/lub elektroniczne części składowe. Systemy PLC to urządzenia stacjonarne, które mogą być wprowadzone do użytku wyłącznie, jeśli są zgodne z dyrektywą".

Motyw (6) określa, że „Okablowanie w systemach PLC może być już wykorzystywane do innych zastosowań, a sieci podlegać mogą ciągłym modyfikacjom. Właściwości te wraz ze szczególnym charakterem niepożądanych emisji promieniowania poprzez systemy okablowanych sieci utrudniają prowadzenie pomiarów w całym systemie i dlatego bardziej właściwe jest stosowanie modelu zarządzania ex-post w odniesieniu do zakłóceń między okablowanymi sieciami a systemami radiowymi, zgodnie z dyrektywą EMC. W związku z powyższym sieć składającą się z urządzeń zgodnych z dyrektywą EMC i wykorzystywaną zgodnie z przeznaczeniem, a także zainstalowaną i działającą zgodnie z dobrą praktyką inżynieryjną, mającą na celu spełnienie zasadniczych wymogów dyrektywy EMC, należy uznać za zgodną z wymogami dyrektywy EMC. Dokumentacja dotycząca dobrej praktyki inżynieryjnej powinna obejmować ukierunkowane pomiary na miejscu i wykazywać, że cele dyrektywy EMC zostały osiągnięte pod względem niepożądanych emisji promieniowanych, zwłaszcza w sytuacjach dużego prawdopodobieństwa wystąpienia zakłóceń.".

W przypadku pojawienia się zakłóceń powodowanych przez urządzenia wykorzystujące do transmisji sieci energetyczne, ma zastosowanie art. 204 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171 poz. 1800 z późn. zm.), który mówi że:

1. W przypadku stwierdzenia, że urządzenie w rozumieniu przepisów o kompatybilności elektromagnetycznej, wytwarzające pole elektromagnetyczne powoduje zakłócenie pracy innego urządzenia spełniającego zasadnicze wymagania w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o kompatybilności elektromagnetycznej, Prezes UKE może wydać decyzję o:

1) czasowym wstrzymaniu używania urządzenia wytwarzającego zaburzenia elektromagnetyczne;
2) zmianie sposobu używania urządzenia;
3) zastosowaniu środków technicznych prowadzących do eliminacji zakłócenia, na koszt podmiotu, któremu wydano decyzję;
4) czasowym zajęciu urządzenia w celu przeprowadzenia badań niezbędnych do ustalenia przyczyn zakłóceń.

Decyzji nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.

2. Prezes UKE może uzależnić wydanie czasowo zajętego urządzenia od zgody jego użytkownika na usunięcie, na koszt użytkownika, przyczyn powodujących niezgodność urządzenia z zasadniczymi wymaganiami, w szczególności przyczyn zakłóceń.

Poziomy zakłóceń powodowane przez systemy PLC  winny zapewnić niezakłóconą pracę urządzeń radiowych, pracujących w całym zakresie częstotliwości od 9 kHz do 300 GHz zgodnie z Krajową Tablicą Przeznaczeń Częstotliwości wprowadzoną w życie na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 czerwca 2005 r. (Dz. U. Nr 134, poz. 1127 z późn. zm.).

Urządzenia wykorzystywane w sieciach PLC winny spełniać wymagania zasadnicze Ustawy o kompatybilności elektromagnetycznej, z dnia 13 kwietnia 2007 r. (Dz. U. Nr 82, poz. 556) oraz wymagania opracowane przez ITU, CEPT, CENELEC, IEC, ETSI dotyczące urządzeń i systemów wykorzystujących PLC .

Należy zauważyć, że sieci energetyczne nie są projektowane do przesyłu sygnałów w czasie i jako takie mogą stać się elementem promieniującym, powodując zakłócenia w służbach radiowych. Badania przeprowadzone przez regulatora Brytyjskiego (OFCOM) potwierdziły możliwość wprowadzania zakłóceń widma radiowego przez sieci PLC. Należy podkreślić, że badania te przeprowadzono na instalacji niskiego napięcia pracujących jako InHousePLC obejmujących swym zasięgiem jeden budynek. Nie są znane przypadki wykorzystania PLC w sieciach średniego i wysokiego napięcia. W przypadku ich wykorzystania wartość zakłóceń może znacznie wzrosnąć.

Zagrożenie zakłóceniami powodowanymi przez systemy wykorzystujące technologię PLC dotyczy nie tylko służb rządowych, ale też cywilnych służb radiokomunikacyjnych: lotniczej, morskiej, radiodyfuzyjnej, amatorskiej i innych.
Podsumowując, w przypadku generowania zakłóceń przez te sieci Prezes UKE będzie dążyć do całkowitego wyeliminowania zakłóceń.

Właściciel lub użytkownik urządzeń i systemu wykorzystującego technologię PLC jest zobowiązany posiadać dokumentację potwierdzającą przeprowadzenie oceny zgodności o której mowa w art. 17 i 18 ust. o kompatybilności elektromagnetycznej oraz przedstawić na żądanie Prezesa UKE ww. dokumenty.

Metryka ze strony archiwalnej