- Archiwum

Orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z 6 maja 2010 r.

W dniu 6 maja 2010 r. ETS orzekł, że regulując detaliczne taryfy za usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu bez uprzedniej analizy rynkowej, Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom, które na niej ciążą na mocy przepisów art. 16 i 17 dyrektywy 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (dyrektywy o usłudze powszechnej) w związku z art. 16 i 27 dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywy ramowej).

Pełna treść orzeczenia.

Pismem z dnia 29 czerwca 2007 r. Komisja poinformowała Rzeczpospolitą Polską o swoich zastrzeżeniach dotyczących skutecznego stosowania art. 16 i 17 dyrektywy o usłudze powszechnej w związku z art. 16 i 27 dyrektywy ramowej, gdyż ceny oferowanych usług dostępu szerokopasmowego do Internetu zostały uregulowane bez jakiejkolwiek uprzedniej analizy rynkowej.
Zdaniem Prezesa UKE, która to opinia została wyrażona przed ETS, art. 17 dyrektywy 98/10 zezwala na regulację detalicznych usług dostępu do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej, która umożliwia świadczenie jednocześnie wąskopasmowej usługi telefonicznej i szerokopasmowego dostępu do Internetu. Usługa dostępu do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej dzieli się bowiem na dwie usługi, a mianowicie usługę przyłączenia oraz usługę utrzymania łącza w gotowości do świadczenia usług telekomunikacyjnych. Tym samym zainteresowane państwo członkowskie zwraca uwagę, że skoro obie usługi, tj. usługa połączenia telefonicznego i usługa transmisji danych przez Internet świadczone są w oparciu o tę samą usługę dostępu do stacjonarnej sieci telefonicznej, koszty utrzymania linii na potrzeby obu usług są takie same.

Od 2006 r. Prezes UKE podejmował działania, których celem było wyegzekwowanie od TP SA przedkładania organowi regulacyjnemu do zatwierdzania cenników i regulaminów usługi neostrada tp, z uwagi na fakt, iż jednym z elementów cennika była miesięczna opłata abonamentowa za usługę przyłączenia do sieci oraz utrzymania danego przyłączenia w gotowości do świadczenia usług (utrzymanie łącza). Usługę utrzymania łącza należało odnieść zarówno do usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu jak i wąskopasmowej usługi telefonicznej, ponieważ na jej bazie mogła być świadczona zarówno usługa szerokopasmowa, jak i usługa wąskopasmowa. Wskazane powyżej usługi, w tym usługi głosowe (połączenia telefoniczne), czy szerokopasmowy dostęp do Internetu (w niniejszym przypadku neostrada tp), świadczone były bowiem w oparciu o tę samą usługę przyłączenia do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej i utrzymania danego łącza w gotowości do świadczenia usług.
Koniecznym jest również wskazanie, że utrzymanie łącza jako usługa telekomunikacyjna nie przestawała istnieć w momencie, kiedy klient zrezygnował z usługi telefonicznej i decydował się na korzystanie wyłącznie z usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu. Ta usługa
w dalszym ciągu istniała. Fakt, iż po rezygnacji przez abonenta z usługi telefonicznej na łączu, na którym była ona uprzednio świadczona wraz z usługą neostrada tp, nie powodowała, że utrzymanie danego łącza nie ma już nic wspólnego z usługą telefoniczną. Na danym łączu w dalszym ciągu istniała możliwość świadczenia usług telefonicznych i w przypadku, kiedy abonent wyraził chęć ponownego skorzystania z tych usług, to właśnie to łącze służyło świadczeniu zarówno usługi neostrada tp, jak i usług telefonicznych.

Prezes UKE podejmując wskazane wyżej działania nie miał na celu regulowania opłat za korzystanie z usług szerokopasmowego dostępu do Internetu, a jedynie skuteczne sprawowanie kontroli nad taryfami detalicznymi w zakresie dostępu do stacjonarnej publicznej sieci telefonicznej, na bazie którego możliwe było świadczenia zarówno wąskopasmowej usługi telefonicznej jak i szerokopasmowego dostępu do Internetu. Opłata za utrzymanie łącza tp była w momencie wydawania decyzji, do których KE wniosła zastrzeżenia, elementem regulowanym przez Prezesa UKE na podstawie obowiązującego prawa - stanowiła bowiem element wspólny dla usługi neostrada tp i usługi telefonicznej, który obok samej usługi przyłączenia do sieci, zapewnia możliwość świadczenia w szczególności właśnie takich usług, jak usługa szerokopasmowego dostępu do Internetu neostrada tp, czy wąskopasmowa usługa telefoniczna. W związku z powyższym jej wysokość nie mogła być ustalana w oparciu o dowolnie przyjęte przez TP SA kryteria, wręcz przeciwnie przedmiotowa opłata powinna być oparta na kosztach oraz z zachowaniem ustawowego kryterium przejrzystości, obiektywności i niedyskryminacji jej ustalenia.

Uzasadnieniem działań UKE było ówczesne brzmienie przepisów Prawa telekomunikacyjnego. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o zmianie ustawy - Prawo telekomunikacyjne oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 113, poz. 1070) operator, który w dniu wejścia w życie powyższej ustawy (tj. 1 października 2003 r.) zajmował pozycję dominującą w zakresie świadczenia usług powszechnych uzyskał status operatora o znaczącej pozycji rynkowej w zakresie świadczenia usług telefonicznych świadczonych w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych.

Zgodnie z art. 221 ust. 1 PT przedsiębiorca telekomunikacyjny, który przed dniem wejścia w życie PT był operatorem o znaczącej pozycji rynkowej lub w stosunku do którego wydano decyzję ustalającą znaczącą pozycję rynkową, po uprawomocnieniu się tej decyzji w zakresie świadczenia usług telefonicznych świadczonych w stacjonarnych publicznych sieciach telefonicznych, był zobowiązany do wykonywania obowiązków określonych w art. 46 ust. 3 pkt. 3 lit. c) PT tj. do ustalania cen usług na podstawie kosztów ich świadczenia.

Zgodnie z art. 221 ust. 2 PT nałożenie na przedsiębiorców telekomunikacyjnych obowiązków na podstawie ust. 1 traktuje się za równoważne nałożeniu tych obowiązków w drodze decyzji Prezesa UKE w trybie określonym ustawą. Z powyższego jednoznacznie wynika, że przedsiębiorca o pozycji znaczącej przystępuje do wykonywania obowiązku, o którym mowa w art. 221 PT, bez oczekiwania na jakiekolwiek indywidualne decyzje Prezesa UKE.

TP SA, zgodnie z art. 46 ust. 3 pkt 3 lit. c PT, zobowiązana była zatem określać ceny usług na podstawie kosztów ich świadczenia. Ponadto, na podstawie art. 61 ust. 2 PT ceny usług telekomunikacyjnych ustalane miały być według przejrzystych, obiektywnych i niedyskryminujących kryteriów. Wymóg stosowania przejrzystych i obiektywnych kryteriów przy ustalaniu cen usług telekomunikacyjnych wskazuje na konieczność opierania decyzji o strukturze i wysokości cen na wyraźnych kryteriach, zrozumiałych dla użytkowników, na podstawie stanu rzeczywistego, który można udokumentować.
Zastosowane przez TP SA w przypadku ustalania opłaty za usługę utrzymania łącza tp kryteria nie stanowiły realizacji ciążących na Operatorze ustawowych obowiązków w tym zakresie, co wiąże się z określonego rodzaju konsekwencjami:

• takie działanie Operatora zmierzało w kierunku zniechęcenia abonentów do skorzystania z usługi neostrada tp bez równoczesnego korzystania z usług telefonicznych, stanowiąc tego typu ofertę zniechęcającą/niekorzystną dla klienta,
• przyjęte przez Spółkę kryteria ustalenia ceny za utrzymanie łącza tp przyczyniały się do powstania bariery w korzystaniu z usługi niepowiązanej z abonamentem.

Wobec powyższego Prezes UKE kontrolował cenniki i reagował na konkretne wykroczenia TP przeciwko przepisom prawa regulującym ceny usług detalicznych wyrażając sprzeciw przeciwko cennikom naruszającym interesy konsumentów, a w przypadku nieprzedkładania przez TP cenników do akceptacji UKE, poprzez nakładanie kar.

Od decyzji w sprawie nałożenia kar TP SA wniosła odwołania do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Postępowania przed Sądem zostały jednak zawieszone z uwagi na wszczęte przeciwko Rzeczpospolitej Polskiej postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej ze skargi Komisji Europejskiej z dnia 4 grudnia 2008 r.
Komisja Europejska wniosła o stwierdzenie, że regulując taryfy detaliczne za usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu bez uprzedniej analizy rynku, Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom, które na niej ciążą na mocy przepisów art. 16 i 17 dyrektywy 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (dyrektywy o usłudze powszechnej) (Dz. U. L 108, s. 51) w związku z art. 16 i 27 dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywy ramowej) (Dz. U. L 108, s. 33).
Tymczasem, mimo zarzutu Komisji, nie jest możliwe rozdzielenie kontroli usługi utrzymania łącza w zależności od tego, czy świadczenie usług obejmuje wąskopasmowe usługi telefoniczne czy też usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu. Stąd też zdaniem Rzeczypospolitej Polskiej Prezes UKE musiał, zgodnie z art. 27 dyrektywy ramowej i art. 16 ust. 1 lit. a) dyrektywy o usłudze powszechnej, sprawować kontrolę nad opłatami za utrzymanie łącza nawet w przypadku, gdy usługa ta stanowiła element usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu.

W dniu 6 maja 2010r. Trybunał Sprawiedliwości uznał skargę Komisji za zasadną i orzekł, że:
1)      Regulując detaliczne taryfy za usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu bez uprzedniej analizy rynkowej, Rzeczpospolita Polska uchybiła zobowiązaniom, które na niej ciążą na mocy przepisów art. 16 i 17 dyrektywy 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (dyrektywy o usłudze powszechnej) w związku z art. 16 i 27 dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywy ramowej).
2) Rzeczpospolita Polska zostaje obciążona kosztami postępowania.

Metryka ze strony archiwalnej